12 Aralık 2024 tarihli Resmi Gazete’de “yapı denetimi, imar hakkı aktarımı ve kentsel dönüşüm” ile ilgili düzenlemeleri de içeren Köy Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair yasa yayımlanıp, yürürlüğe girdi. Düzenleme ile 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 5. maddesine “imar hakkı aktarımı” tanımı da eklendi.
“İmar Hakkı Aktarımı Kanunu” da diyebileceğimiz şehirleşme ve arazi düzenlemelerinde önemli değişiklikler içeren yeni düzenleme, vatandaş arazilerinin devlet tarafından alınması halinde, karşılığında başka bir yerde arazi tahsis edilmesini öngörüyor. Buna göre:
1./ İmar hakkı aktarımı, mülkiyet hakkı sahiplerinin mevcut arazilerindeki kullanım haklarını, devletin belirleyeceği başka bir parsel veya araziye taşımasına olanak tanıyan bir düzenlemedir. Çünkü tapulu arazi sahipleri, arazileri kamuya devredildiğinde haklarını kendilerine dayatılacak başka bir bölgede kullanacak. Nitekim tahsis edilecek araziler, devlet mülkiyetindeki alanlardan karşılanacak.
(Yorum: Ne güzel, halkımız devlet için var zaten.)
2./ Riskli yapı tespiti yapılan parsellerdeki plan değişikliklerinden belli bir emsale kadar değer artış payı alınmayacak.
(Yorum: Müthiş bir lütuf sanki, inanalım mı?)
3./ Yasayla KDV Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, özel bütçe kapsamında bulunan Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na yapılan arsa ve arazi teslimleri, katma değer vergisinin istisnası kapsamına alındı.
(Yorum: Devlete zeval gelmesin. Zararı KDV ekleyerek vatandaş aleyhine çoğaltmamışlar. “Nasıl sevinseniz az gari, coşun” der gibi.)
4./ İmar transferi genel kullanıma yayılacak. Kamu hizmet alanlarında kalan arsalarda inşaat hakkı başka bir alanda kullanılabilecek. İmar hakkı transferinde metrekare değil, ekonomik değer belirleyici olacak. Daha önce imar planlarına not düşülerek yapılabilen imar hakkı aktarımı genel kullanıma yayılacak.
(Yorum: Deprem, kentsel dönüşüm, Köy Kanunu bahane vatandaşın mülkiyetine yasayla el koymak şahane.)
5./ “İmar hakkı aktarımı” tanımı; “1/1000 ölçekli uygulama imar planının bulunduğu, arazi ve arsa düzenlemesi yapılmış ya da yapılması mümkün olmayan alanlarda, parselin tamamının ya da bir kısmının umumi ve kamu hizmet alanlarında kalması sebebiyle, parsel üzerinde özel mülkiyete konu yapılaşma hakkının verilememesi durumunda, verilemeyen emsale esas inşaat hakkının başka parsel ya da parsellere imar planı kararı ile taşınması işlemidir” şeklinde eklendi.
(Yorum: Planlama, kamulaştırma kuralları hukuken yok sayılıyor.)
6./ İmar hakkı aktarımında alıcı parselin emsale esas inşaat alanı en fazla imar planı ile belirlenmiş oranlar kadar ve her halde alıcı parselin yüzde 30’unu geçmemek üzere artırılabilecek.
(Yorum: Ne kadar adil (!) değil mi?)
7./ Arsanın değeri SPK lisanslı şirketler tarafından belirlenecek. Söz konusu değerleme sürecinde fark çıkarsa, bu fark kamu tarafından giderilecek.
(Yorum: Hallederiz, halka rağmen halk için zihniyeti.)
8./ Vatandaşa ait olan arazinin metrekaresi (değerinden dolayı) başka bir alanda daha düşük veya yüksek metrekareye karşılık gelebilecek. Bu noktada tercih hakkı sunulacak veya oluşacak fark giderilecek.
(Yorum: Lütfettiniz.)
Sonuç: İmar Hakkı Aktarımı;
Türkiye’de şehirleşme politikalarına devletin çarpık, düzensiz, plansız kentleşme sürecinde ortaya çıkan arazi ihtiyacını karşılamak için başka türlü bir mülkiyet hakkı ihlali sonucu doğuracaktır…